next up previous
: 演習5 : ブール代数の基礎 : 演習3

演習4

  1. 系4を証明しなさい.

    『系4 もし, $A_s$ が集合の体ならば, $(A_s,\cup ,\cap ,\sim,0,\cup A_s)$$BA$

    [証明]
    集合の体の定義と集合演算の規則によります。集合演算の規則は前節の演習でやったので全て既知とします.

    1. $ A_s \ne 0. \cup A_s \in A. $ また, $X, Y \in A$ なら

      \begin{displaymath}X \cup Y \in A,X \cap Y \in A,\cup A_s \sim X \in A \end{displaymath}

      すなわち $\cup , \cap , \sim$ について閉じている.

    2. $ X,Y,Z \in A$ を任意にとると,
      1. $ X \cup Y =Y \cup X,X \cap Y=Y \cap X $ (交換律,交換法則)
      2. $ X \cup (Y \cup Z)=(X \cup Y) \cup Z,$
        $ X \cap (Y \cap Z)=(X \cap Y) \cap Z $ (結合律,結合法則)
      3. $ X \cap Y \cup Y=Y,(X \cup Y) \cap Y=Y $ (吸収律,吸収法則)
      4. $ X \cap (Y \cup Z)=(X \cap Y) \cup (X \cap Z) $
        $ X \cup (Y \cap Z) =(X \cup Y) \cap (X \cup Z) $ (分配律,分配法則)
      5. $ X \cap (UA \sim X)=0,$
        $ X \cup (UA \sim X)=UA $ (補元律,補元法則,相補法則)
    [証明終]

  2. 命題5を証明しなさい.
    もし, ${\cal A}=<A,+, \cdot ,-,0,1>$$BA$ ならば, $<A, \cdot ,+,-,1,0>$ もそうである.
    [証明]
    $BA$ の定義から自明. ただし、(2)(i) $\sim$ (v)の各式については,第1式と第2式の順序を逆にする.
    [証明終]

  3. $BA$ で, $x+x=x,x \cdot x=x$ (べき等律),
    $x \cdot 0=0,x \cdot 1=x,$
    $x+0=x,x+1=1$

    [証明]

    \begin{eqnarray*}
x+x &=& x+x \cdot (x+y) \quad 吸収律第2式 \\
&=& x \quad 吸収律第1式
\end{eqnarray*}



    \begin{eqnarray*}
x \cdot x &=& x \cdot (x+x \cdot (x \cdot y)) \quad 吸収律第1式 \\
&=& x \quad 吸収律第2式
\end{eqnarray*}



    \begin{eqnarray*}
x \cdot 0 &=& x \cdot (x \cdot -x) \quad 補元律第1式 \\
&=&...
...\qquad べき等律 \quad x \cdot x=x \\
&=& 0 \quad 補元律第1式
\end{eqnarray*}



    \begin{eqnarray*}
x \cdot 1 &=& x \cdot (x+-x) \quad 補元律第2式 \\
&=& x \cd...
... \qquad べき等律 \quad x \cdot x=x \\
&=& x \quad 吸収律第2式
\end{eqnarray*}



    \begin{eqnarray*}
x+0 &=& x+x \cdot -x \quad 補元律第1式 \\
&=& x \quad 吸収律第2式
\end{eqnarray*}



    \begin{eqnarray*}
x+1 &=& x+(x+-x) \quad 補元律第1式 \\
&=& (x+x)+-x \quad 結...
...-x \qquad べき等律 \quad x+x=x \\
&=& 1 \quad 補元律第1式 \\
\end{eqnarray*}



    [証明終]
  4. ブール代数において,補元が一意的であることを証明しなさい.

    \begin{displaymath}(x \cdot y=0 ~and~ x+y=1) \Rightarrow y=-x \end{displaymath}

    [証明]
    $ x \cdot y=0 ~and~ x+y=1 $ を仮定すると

    \begin{eqnarray*}
-x &=& -x \cdot 1 \qquad 問題(3) \\
&=& -x \cdot (x+y) \qqu...
...-x+y \cdot -x \qquad 交換律 \\
&=& 0+y \cdot -x \qquad 補元律
\end{eqnarray*}



    \begin{eqnarray*}
y &=& y \cdot 1 \qquad 問題(3) \\
&=& y \cdot (x+-x) \qquad...
...+y \cdot -x \qquad 交換律 \\
&=& 0+y \cdot -x \qquad 仮定から
\end{eqnarray*}



    よって $y=-x$
    (証明終)

  5. ブール代数において, 0と1の働きをする要素はそれぞれ1つしかないことを証 明しなさい.
    [証明]
    まず. $A$ は空でないので $x \in A$ が少なくとも一つ存在する. ここで0と1の働きをする要素0'と1'が在ったとしても 補元律より

    \begin{displaymath}0'=x \cdot -x=0 \end{displaymath}


    \begin{displaymath}1'=x+-x=1 \end{displaymath}

    [証明終]
  6. $BA$ で,次が成り立つことを証明しなさい.
    1. $x \le y \Leftrightarrow x \cdot y=x;$
    2. $x \le y \Leftrightarrow x \cdot -y=0.$

      [証明]
      1. $x \le y$ のとき $x+y=y$ で,

        \begin{eqnarray*}
x \cdot y &=& x \cdot (x+y) \\
&=& x \cdot x+x \cdot y \qqu...
...\\
&=& x+x \cdot y \qquad 冪等律 \\
&=& x \qquad 吸収律 \\
\end{eqnarray*}



        逆に、 $x \cdot y=x$ のとき

        \begin{eqnarray*}
x+y &=& x \cdot y+y \qquad 仮定 \\
&=& y \qquad 吸収律
\end{eqnarray*}



        よって定義から

        \begin{displaymath}x \le y \end{displaymath}


      2. $x \le y$ のとき $x+y=y$ で, 

        \begin{eqnarray*}
x \cdot -y &=& x \cdot -(x+y) \\
&=& x \cdot (-x \cdot -y) ...
... 0 \cdot -y \qquad 結合律、補元律 \\
&=& 0 \qquad 問題(3) \\
\end{eqnarray*}



        逆に, $ x \cdot -y=0 $ のとき,ドモルガン則と $-0=1$ から

        \begin{eqnarray*}
-x+y &=& 1 \\
x+y &=& x \cdot 1+y \qquad 問題(3) \\
&=& x...
...律 \\
&=& x \cdot y+y \qquad 問題(3) \\
&=& y \qquad 吸収律
\end{eqnarray*}



        よって定義から $x \le y$
      [証明終]

      *(6)で使ったドモルガン則

      \begin{displaymath}-(x+y) = -x \cdot -y \end{displaymath}


      \begin{displaymath}-(x \cdot y)=-x+-y \end{displaymath}

      の証明は

      \begin{eqnarray*}
(x+y)+(-x \cdot -y)
&=& (x+y+-x)\cdot(x+y+-y) \qquad 分配律...
...砧\\
&=& 1 \cdot 1 \qquad 問題(3) \\
&=& 1 \qquad 問題(3)
\end{eqnarray*}



      \begin{eqnarray*}
(x+y) \cdot (-x \cdot -y)
&=& x \cdot (-x \cdot -y)+y \cdot...
...∧筝砧А\\
&=& 0+0 \qquad 問題(3) \\
&=& 0 \qquad 問題(3)
\end{eqnarray*}



      よって,既に証明した補元の一意性から

      \begin{displaymath}-(x+y) = -x \cdot -y \end{displaymath}

      第2式も同様にできる.

      [証明終]

      * -0=1については

      \begin{eqnarray*}
&& 0+1=1 \\
&& 0 \cdot 1=0 \\
\end{eqnarray*}



      と補元の一意性による.
      全く同様に $\quad$ -1=0


next up previous
: 演習5 : ブール代数の基礎 : 演習3
Yasunari SHIDAMA