next up previous contents
: 商集合 : 関係 : 同値関係   目次

分割,同値類

$X$上の同値関係$R$について,$X$の元$x$と同値な$X$の元$y$全体の集合を$\rho (x)$で表します.


\begin{displaymath}\rho (x) := \{ y\vert xRy \} \end{displaymath}

これを$x$の同値類と呼びます. このとき

\begin{eqnarray*}
&& (1) (\forall y \in X)(y \in \rho (x) \Leftrightarrow xRy )...
...eftrightarrow xRy ) \\
&& (4) \bigcup_{x \in X} \rho (x) = X
\end{eqnarray*}

[証明]
$(1)$ $X$の元$y$を任意にとり $y \in \rho (x)$とすれば,$\rho (x)$の定義から$xRy$となる。 逆に$xRy$なら定義により $y \in \rho (x)$
$(2)$ $X$の元$x,y$を任意にとると, $\rho (x) = \rho (y)$とすると $x \in \rho (x)$から$xRy$
逆に$xRy$として
$z$を任意にとって $z \in \rho (x)$とすると${}_zR_x$ゆえ,これと$xRy$から
$zRy$ 従って  $z \in \rho (y)$
$z$は任意にとったから

\begin{displaymath}(\forall z)(z \in \rho (x) \Rightarrow z \in \rho (y))\end{displaymath}

よって $\rho (x) \subseteq \rho (y)$
同様にして $\rho (y) \subseteq \rho (x)$も得られるので,

\begin{displaymath}\rho (x) = \rho (y)\end{displaymath}


$(3)$ $X$の元$x,y$を任意にとると,

\begin{displaymath}
\rho (x) \cap (y) \ne \Phi
\end{displaymath}

なら 

\begin{displaymath}
(\exists z)(z \in \rho (x)~and~z \in \rho (y))
\end{displaymath}


$z \in \rho (x)$ and  $z \in \rho (y)$から  $zRx \ and \ zRy$ が得られ,$xRy$
逆に$xRy$なら $(1)$から  $\rho (x) = \rho (y)$ 従って 

\begin{displaymath}\rho (x) \cap \rho (y) \ne \Phi \end{displaymath}


$(4)$任意の$x \in X$
について$xRx$ですから, $x \in \rho (x)$
よって $\{ x\} \subseteq \rho (x)$

\begin{displaymath}\bigcup_{x \in X} \rho (x) \supseteq \bigcup_{x \in X} \{ x\} = X\end{displaymath}


一方 $\rho (x) \subseteq X$ですから

\begin{displaymath}\cup \rho (x)\subseteq X \ , \ x \in X\end{displaymath}


結局

\begin{displaymath}\bigcup_{x \in X} \rho (x)=X\end{displaymath}

[証明終り]

問題
$X = \{ a,b,c,d\} $とするとき

\begin{displaymath}R=\{ (a,a),(a,b),(b,a),(b,b),(c,c),(c,d),(d,c),(d,d)\} \end{displaymath}

は同値関係の例です. $\rho (a),\rho (b),\rho (c)$を求めてください.



Yasunari SHIDAMA